FAZLA ÇALIŞMA NEDİR ?
İş Kanunu’na gÖre bir işçinin haftalık normal Çalışma süresi en fazla 45 saattir. Ancak bazı durumlarda 45 saati aşan Çalışmaların yapılması gerekebilir. BÖyle durumlarda kanunda yazılan koşullar ÇerÇevesinde haftalık 45 saati aşan Çalışmalara fazla Çalışma denir.
Aksi kararlaştırılmamışsa bu 45 saatlik süre haftanın Çalışılan günlerine eşit olarak paylaştırılır. Taraflara sözleşme ile haftalık Çalışma saatini günlere dağıtma serbestisi tanınmıştır. Ancak günlük 11 saat Çalışma sınırının ve/veya gece 7,5 saat sınırının aşılmaması gerekmektedir. Bu hallerde sonraki Çalışma dÖnemlerinde işçi daha az Çalıştırılarak yine toplam Çalışma süresi normal süreyi geÇememek koşulu ile denkleştirme yapılabilir. Ancak denkleştirme 2 aylık süre iÇine yapılmalıdır. Çünkü Yargıtay’a gÖre bu 11 ve 7,5 saatlik Çalışmaların aşılması durumunda da fazla Çalışma oluşacaktır.
FAZLA ÇALIŞMA / FAZLA SüRELİ ÇALIŞMA FARKI
Normal Çalışma saati haftalık en fazla 45 saattir. Ancak taraflar sözleşme ile haftalık Çalışma saatini 45 saatin altında belirleyebilirler. Bu durumlarda haftalık Çalışma süresini aşan ve kırk beş saate kadar yapılan Çalışmalar fazla süreli Çalışma olarak adlandırılır.
FAZLA ÇALIŞMANIN KOŞULLARI NELERDİR?
*ülkenin genel yaraları yahut işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle fazla Çalışma yapılabilir.
*İŞÇİNİN ONAYI: Fazla Çalışma ve fazla sürelerle Çalışma yaptırmak için Çalışanın yazılı onayının alınması gerekir. Bu onayın yazılı olması ve işçinin Özlük dosyasında saklanması gereklidir. Çalışan onay vermedi ise, işçi fazla Çalışma yapmaya zorlanamaz. Ancak bu onayı vermesine rağmen, yasal sınırı aşmayan fazla Çalışmaya gelmemesi devamsızlık kapsamında sayılır. Zorunlu nedenlerle veya olağanüstü durumlarda yapılan fazla Çalışma ve fazla sürelerle Çalışma için Çalışanın onayı gerekli değildir.
*AZAMİ SüRE : Fazla Çalışma sürelerinin toplamı 1 yılda 270 saatten fazla olamaz. Burada amaÇ işçiyi korumaktır.
* YASAK BULUNMAMASI : Bazı işlerde fazla Çalışma yapılması yasaklanmıştır. Sağlık kuralları bakımından günde ancak 7,5 saat ve daha az Çalışılması gereken işlerde, gece sayılan gün dÖneminde yürütülen işlerde, maden ocakları, kablo dÖşemesi, kanalizasyon, tünel inşaatı gibi işlerin yer ve su altında yapılanlarında fazla Çalışma yaptırılamaz. Ayrıca 18 yaşını doldurmamış Çalışanlara, hamile ve emzirme izni kullanan Çalışanlara fazla Çalışma yaptırılamaz. Sağlığının fazla Çalışma yapmaya elvermediğini, işyeri hekimi veya SGK hekiminin, raporu ile belgelemesi halinde Çalışana fazla Çalışma yaptırılamaz.
FAZLA ÇALIŞMA TüRLERİ
Olağan Nedenlerle Fazla Çalışma : Normal nedenlerle yapılan fazla Çalışmadır.
Zorunlu Nedenlerle Fazla Çalışma : İşyerinin zor durumu normal şartlara dÖnene kadar yapılan fazla Çalışmadır. 270 saatlik sınır uygulanmaz.
Olağanüstü Nedenlerle Fazla Çalışma :ülke savunması ve ihtiyacı için yapılan fazla Çalışmadır. Bakanlar kurulu karar verir.
FAZLA ÇALIŞMA NASIL ISPATLANIR
Fazla Çalışma yaptığını iddia eden taraf, bunu ispatlamak zorundadır. İşÇi fazla Çalışmayı işyeri kayıtları, işyerine giriş Çıkışı gÖsteren belgeler, kart sistemleri, işyeri yazışmaları, iş programları ve tanık ile ispatlayabilir. ücret bordroları imzalı ise ve Çalışan Ödemeyi Çekince ileri sürmeksizin kabul ederse, fazla Çalışma sadece yazılı delil ile ispat edilebilir.
FAZLA ÇALIŞMANIN KARŞILIĞI VE SONUÇLARI
Fazla Çalışmalarda işçinin normal saat başı ücretinin yüzde elli fazlası Ödenecektir.
Fazla sürelerle Çalışmada ise işçinin normal saat başına düşen ücretinin yüzde 25 fazlasının Ödenmesi gerekmektedir.
Çalışma süresi ve fazla Çalışma belirlenirken, ara dinlenmelerinin Çalışma süresinden düşülerek fiili Çalışmanın belirlenmesi gerekir.
SERBEST ZAMAN VERİLMESİ
Çalışan fazla Çalışma veya fazla sürelerle Çalışma karşılığı olarak zamlı ücret yerine, fazla Çalıştığı her saat karşılığında bir saat otuz dakikayı, fazla sürelerle Çalıştığı her saat karşılığında bir saat onbeş dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir.
Ancak serbest zaman kullanımı Çalışanın talebine bağlıdır, fazla Çalışma yaptıran işveren fazla Çalışma ücretinin karşılığını tek taraflı olarak serbest zaman kullanımına dÖnüştüremeyecektir. Ayrıca serbest zamanın fazla Çalışmanın gerÇekleşmesini takip eden altı ay içinde, Çalışma sürelerinde ve ücretin de kesinti olmadan Çalışana kullandırılması gerekmektedir.
FAZLA ÇALIŞMA ALACAĞINDA ZAMANAŞIMI SüRESİ
Fazla Çalışma ücreti alacağı, beş yıllık zaman aşımına tabidir. Zamanaşımı fazla Çalışma ücretine hak kazanıldığı tarihten itibaren işlemeye başlar.
***Haksızlıklara Kayıtsız Kalmayalım Davacı Olalım!